Stay-in-place in zorginstellingen: kan dat eigenlijk wel?

Brandveiligheid in de zorg blijft een belangrijk dossier. Recente ontwikkelingen maken het nodig om kritisch te kijken naar de manier waarop we in de zorg ontruimen bij brand. Met name het stay-in-place-principe krijgt hierbij de laatste tijd meer aandacht. Terecht of niet? We vertellen u er graag meer over en publiceren nog voor de zomer een whitepaper.  

Zomaar ‘gewoon’ uit het gebouw halen?  

De indruk heerst dat er vaak niet weloverwogen wordt gekozen voor een ontruimingsconcept, maar dat zorginstellingen mensen ‘gewoon’ uit het gebouw halen bij brand. U en wij weten beter en begrijpen dat de noodzaak voor een bewuste keuze er wel degelijk is. Dit komt met name door de diversiteit in de zorg; ieder gebouw, iedere patiënt/cliënt en iedere medewerker is anders en dat vraagt dus ook voor een andere aanpak voor een succesvolle ontruiming. 

Stay-in-place is een ‘niet-ontruimingsconcept’

Stay-in-place is relatief nieuw en kan worden gezien als een ‘niet-ontruimingsconcept’, waarbij aanwezigen in het gebouw blijven bij brand. In Nederland is dit een vrij onbekend concept dat ook (nog) geen onderdeel is van wet- en regelgeving. Tot nu toe kenden we stay-in-place in zeer beperkte omvang, bijvoorbeeld bij hoge gebouwen met beperkte vluchtmogelijkheden of lange ontruimingstijden. Op het moment dat iedereen tegelijkertijd het pand zal verlaten, terwijl de brandweer tegelijkertijd het gebouw wil betreden, dan zouden de trappenhuizen verstopt raken omdat mensen er in tegengestelde richtingen gebruik van maken. De brand wordt daarom bestreden terwijl gebouwgebruikers op hun plek blijven zitten, met uitzondering van de aanwezigen die direct gevaar lopen. 

Zeer relevant in de zorg

De laatste jaren is de term ‘stay-in-place’ geïntroduceerd in de zorgbranche. Dit heeft met name te maken met de zelfredzaamheid van de doelgroepen in de zorg. Er zijn bijvoorbeeld doelgroepen waarvoor het vluchten op zichzelf veel risico’s met zich mee brengt. Ook zijn er zorginstellingen waar veel niet-zelfredzame personen aanwezig zijn met slechts enkele medewerkers die kunnen helpen bij een ontruiming. Stay-in-place wordt dan genoemd als oplossing. 

Risico’s beheersen

Maar stay-in-place kan een risicovolle keuze zijn. De gevolgen van het verkeerd uitvoeren van het stay-in-place-concept kunnen fataal zijn. Bovendien moet het niveau van brandveiligheid in het gebouw hoger zijn dan in de huidige situatie, het gebouw moet immers een veilige omgeving blijven voor de aanwezigen. 

De Zorg Brandveilig schrijft daarom samen met experts uit het vak en met zorginstellingen een whitepaper over stay-in-place. Deze whitepaper komt naar verwachting voor de zomer uit en wordt gepubliceerd op de website. In de whitepaper staat uitgelegd wat stay-in-place is en waar de risico’s liggen.