ZZP-ers in de zorg: Speelt brandveiligheid een rol?

De afgelopen jaren is het aantal ZZP’ers in de zorg gegroeid. Op 1 januari 2024 waren er maar liefst 205.592 ZZP’ers ingeschreven bij de Kamer van Koophandel^[1]. Volgens het CBS waren er halverwege 2023 ongeveer 1,45 miljoen Nederlanders met een baan in de zorg. Een (hele) snelle rekensom zien dat 1 op de 14 medewerkers in de zorg op dit moment ZZP’er is. 

^[1] Bron: Zzp’ers in de zorg in 2023 – de échte cijfers! www.solopartners.nl

En stel nou dat deze groep het BHV plan niet kent. En geen BHV opleiding heeft. Niet weet waar de vluchtroutes lopen, hoe de brandmeldinstallatie werkt of hoe de aanwezige bewoners moeten worden geëvacueerd. Kunnen zij dan eigenlijk wel verantwoord een dienst draaien?

Halen de ZZP’ers alleen de krenten uit de pap?

Medewerkers in loondienst zijn kritisch over de ZZP’ers.^[2] Ondanks dat zij de teams regelmatig helpen om gaten in het rooster op te vullen, zouden zij zich niet verantwoordelijk voelen en zich alleen beschikbaar stellen als het hun uitkomt. 

^[2] Bron: Is het verstandig om te stoppen als ZZP’er in de zorg? www.nursing.nl

Waar zitten de raakvlakken

Op het gebied van brandveiligheid en bhv heeft het inzetten van ZZP’ers veel impact. Wij maakten een lijst met alles waar zorginstellingen mee te maken krijgen als ze besluiten om ZZP’ers in te zetten.

Bekendheid met het BHV plan

Of de locatie nu een ziekenhuis, verpleeghuis of andere zorginstelling betreft, het BHV-plan is belangrijk voor een effectieve respons op noodsituaties. ZZP’ers moeten bekend zijn met de procedures in het plan om goed te kunnen handelen.

Opleidingen en oefeningen

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de ZZP’ers de benodigde BHV of ontruimersopleiding volgen voordat zij gaan werken. Ook een ontruimingsoefening of specifieke locatie instructie lijkt onmisbaar. Maar praktisch gezien kan dit lastig zijn: de ZZP’er werkt op diverse locaties en kan natuurlijk niet op iedere mogelijke inzetbare locatie een training volgen. 

Bekendheid met het gebouw

ZZP’ers moeten toegang hebben tot nooduitrusting zoals brandblussers, EHBO-kits en noodverlichting. Zorginstellingen moeten ervoor zorgen dat ZZP’ers weten waar deze voorzieningen zich bevinden en hoe ze deze kunnen gebruiken in noodsituaties. Ook is kennis van de vluchtroutes, brandcompartimenten en installaties in het gebouw belangrijk om goed te kunnen handelen tijdens een calamiteit.

Ken de cliënten

Wie wonen of verblijven er eigenijk op de locatie? Een ZZP’er moet niet alleen weten hoeveel cliënten er zijn en waar ze zich bevinden. Maar informatie over hun zelfredzaamheid en eventuele bijzonderheden zijn ook erg belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan cliënten die agressief kunnen worden als ze zomaar worden geëvacueerd.

Wat doen zorginstellingen?

Het probleem is duidelijk. Maar de oplossing niet. We krijgen van enkele zorginstellingen terug dat zij wel zonder ZZP’ers willen, maar niet kunnen.

Wat kunnen zorginstellingen wel doen? Hieronder wat suggesties die zorginstellingen bij ons hebben aangegeven:

1. Oriëntatiesessies: Zorg ervoor dat alle ZZP’ers die in de zorginstelling worden ingezet, deelnemen aan een oriëntatiesessie bij aanvang van hun werk. Tijdens deze sessies kunnen ZZP’ers worden geïnformeerd over de specifieke BHV-procedures, evacuatieplannen en locatiespecifieke informatie.
2. Streng zijn. Geen oriëntatiesessie? Geen BHV certificaat? Geen dienst. Leg dit ook contractueel goed vast.
3. Toegang tot bedrijfsnoodplan: Zorg ervoor dat alle ZZP’ers toegang hebben tot een (digitaal) bedrijfsnoodplan voor elke locatie waar ze werken.
4. Regelmatige updates en communicatie: Zorg voor regelmatige updates en communicatie met ZZP’ers over eventuele wijzigingen in BHV-procedures, bedrijfsnoodplan of locatiespecifieke informatie. Dit kan via e-mails, nieuwsbrieven of een speciaal online platform waar ZZP’ers toegang toe hebben. Zorg dat het een levend thema wordt en blijft.
5. BHV-coördinatoren op elke locatie: Benoem een coördinator op elke locatie. Deze coördinatoren zijn verantwoordelijk voor het verwelkomen en informeren van ZZP’ers over de ontruimingsprocedures, het organiseren van oefeningen en het optreden als aanspreekpunt voor eventuele vragen of problemen met betrekking tot BHV.
6. BHV-certificeringsopties: Bied opties aan voor BHV-certificering, zodat ZZP’ers de mogelijkheid hebben om de cursus te volgen en het aantrekkelijk wordt gemaakt om het certificaat te behalen.

Ook zijn er zorginstellingen die juist een andere weg inslaan en de beschikbare budgetten voor ZZP’ers inzetten voor betere arbeidsvoorwaarden voor huidig personeel. Hierdoor wordt het ook voor ZZP’ers aantrekkelijker om toch in dienst te treden. Bovendien is het een manier om waardering voor het huidige personeel te laten zien.

Auteurs: Almir Rebronja en Carolien de Vries